PH waarde zwembad

Iedereen die interesse heeft in zwembaden, heeft wel al eens gehoord van de zuurgraad of pH waarde. Maar wat wilt dat juist zeggen? Wat zijn de gevolgen van afwijkende waarden? Hoe kunnen we zorgen dat ons zwembad de juiste waarden heeft?

1. Wat wilt zuurgraad zeggen?
De zuurgraad of pH (of Potentiaal Hydrogenium) geeft weer hoe zuur of hoe basisch een oplossing is. Het middelpunt, of neutraal punt, ligt rond de pH 7. Daaronder zit je met een zure oplossing, daarboven met een basische. En beiden zijn slecht voor ons zwembadwater!

Ik vond het makkelijker te begrijpen met enkele voorbeelden, zodat we een beter beeld hebben van het begrip zuurgraad. Zure dingen hebben een lage waarde. Citroenen pH 2, azijn pH 3 en tomatensap pH 4. Bloed zit nog wat te twijfelen, met pH 7.4. Zeepsop is basisch met pH 10.5 en Ammoniak spant de kroon met pH 11.5.

2. Waarom?
Iedereen kent wel de heerlijke sensatie van uit een zwembad te klimmen, en je ogen lijken wel in brand te staan. “Verdorie, hier zit veel chloor in!” is dan de veelvoorkomende uitroep. Niets is echter minder waar. Je ogen hebben immers een pH waarde van 7.2. Is de waarde in het zwembad te afwijkend, veroorzaakt die roodheid en irritaties. Maar niet alleen onze ogen hebben er last van! Bij langdurige blootstelling kan de huid droog worden en beginnen te jeuken. Verder geraken je slijmvliezen geïrriteerd en zal je neus dus prikken. Ook zal je mooie nieuwe badmuts sneller verkleuren.

3. pH waarde te laag?
Hierdoor gaat het zwembadwater te zuur zijn. De gevolgen ervan zijn niet te onderschatten en blijven niet lang uit;

-We krijgen weer de leuke rode oogjes, jeuk, en die nieuwe zwembril is na 5 keer zwemmen al doorgebroken aan het neusstuk!
-De mooie tegels beginnen ruwer te worden, en zelfs de voegen komen los. Als je het zwembad even niet meer gebruikt, kan er algengroei komen op de ruwere oppervlakken.
-De nieuwe warmtepomp? Die gaat stuk, want metalen onderdelen corroderen tot 3 keer zo snel!
-Verder willen de vriendjes van de kinderen niet meer zwemmen, want de sulfaten die gevormd worden door het corroderen, geven het water een niet erg appetijtelijke bruine of zelfs zwarte kleur.
-Tot slot blijf je er maar chloor ingieten, want dat is zo actief door de lage pH waarde dat het snel terug verdwijnt. Een extra kost dus.

4. pH waarde te hoog?
Hierdoor is het zwembadwater te basisch. En ook dit is geen pretje;

-Het chloor voelt zich niet echt lekker, en werkt minder hard. Om wat getallen te gebruiken, stel dat je pH waarde 8 is. Dat wil zeggen dat amper 20% van het chloor nog zijn werk kan doen. Wat dit betekend voor je spaarrekening moet je zelf maar uitrekenen, maar het zal alleszins een aanzienlijk bedrag zijn! Chloor werkt het beste bij pH 7.4, met een kleine marge naar boven of onder.
-En net als je dacht dat het niet erger kon, ja hoor! Of het water nu te zuur is of te basisch, die rode oogjes blijven je volgen! Net zoals de droge huid, en de aftakeling van je badspullen.
-Een ander duidelijk symptoom is troebel of melkachtig water. Dit komt door de verhoging van de hoeveelheid calcium of kalk in het water, en zorgt ook voor verharding van het water.
-De filter van je zwembad, die dient om het water te zuiveren van zand en andere onaangenaamheden, gaat minder goed werken. Dit komt vooral door het calcium dat zich gaat hechten aan het zand in de filter, dat daardoor meer gaat lijken op cementspecie.
-Als afsluiter bewaar ik mijn favoriet; calcium + carbonaten in het water vormen op de waterlijn een afzetting. Je krijgt dus een mooie zwarte rand op het waterniveau. Wat uiteraard niet echt mooi staat op je gloednieuwe witte tegels!

5. Hoe meet ik de pH waarde?
Je hebt allereerst een testkit nodig. Deze zijn te vinden in de lokale zwembadhandel of dierenspeciaalzaak. Ze variëren van kleine setjes van een paar euro tot uitgebreide testkits die buiten de pH waarde ook nog een hele hoop andere dingen kunnen testen. Welke je kiest hangt een beetje af van je budget. Geeft de testkit weer dat je de waterbalans moet aanpassen, dan kan je in dezelfde winkels op zoek naar de chemische producten die je nodig zal hebben.
Wees steeds voorzichtig met deze spullen! Berg de testkit en alle chemicaliën op buiten het bereik van kinderen (of onverantwoorde volwassenen) Het dragen van latex handschoenen, mondmasker en flatterende labo-bril lijkt misschien overbodig, maar chemische brandwonden zijn geen pretje! Let eveneens op het mengen van de producten, gebruik aparte maatbekers voor elk product. Spontane chemische verbindingen en reacties kunnen namelijk onaangename gevolgen hebben.

6. Hoe pas ik de pH waarde aan?
Allereerst moet je bepalen of de waardes te afwijkend zijn het nodig te maken om in te grijpen. De algemene consensus is dat de ideale waarde pH 7.2 is. Ligt deze rond pH 7.0 en 7.6, is het ook nog aanvaardbaard. Zoals eerder reeds aangehaald, te grote afwijkingen leiden tot verhoogde kost, ongemak voor de zwemmers, en misschien zelfs kostelijke reparaties op lange termijn!

-pH waarde te hoog; het zwembadwater is te basisch, dus we voegen een zuur toe, zoals bijvoorbeeld zoutzuur.
-pH waarde te laag; het zwembadwater is te zuur, dus we voegen een alkali toe zoals soda of zuiveringszout.

7. Moet ik nog andere dingen in het oog houden?
Sommige testsets geven ook de alkaliniteit of TA waarde weer. Deze heeft te maken met de stabiliteit van de pH waarde. Kamp je dus met zwembadwater dat steeds zit te schommelen tussen te basisch of te zuur, dan kan je best eens de TA nakijken. De TA waarde kan je beïnvloeden door het gebruik van alkalische minerale zouten. De aangewezen hoeveelheid is 80-120 delen per miljoen. Voorbeelden van deze stoffen zijn zuiveringszout of natriumbicarbonaat.

Conclusie; Wil je lang kunnen genieten van je zwembad, controleer dan zeker 1 keer in de maand je zwembadwater. Een kleine investering op korte termijn zal je op lange termijn veel geld besparen!